جوشکاری زیر آب، معرفی کامل رشته جوشکاری زیر آب

جوشکاری زیر آب که اغلب تحت عنوان جوشکاری هایپرباریک (hyperbaric) یا جوشکاری زیر دریا شناخته می‌شود یکی از پردرآمدترین نوع جوشکاری است که غواصان تجاری می‌توانند انجام دهند. البته پیش نیاز این شغل این است که دوره آموزش غواصی حرفه ای را گذارنده باشید. اگر به دنبال یک کار هیجان‌انگیز و جالب هستید بی‌شک شغل جوشکاری زیر آب می‌تواند برایتان بسیار جذاب باشد خصوصاً اینکه گاهی با خطراتی همراه است که بر هیجان آن می‌افزاید! اگر مایلید بیشتر در مورد رشته جوشکاری زیر آب بدانید تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

جوشکاری زیر آب چیست؟

رشته جوشکاری زیر آب برای اولین بار در سال 1932 توسط یک مهندس اهل جماهیر شوروی به نام کنستانتین خرنوف اختراع شد. جوشکاری زیر آب یک فرایند منحصربه‌فرد از جوشکاری است و کاربردهای متعددی دارد که به‌ندرت می‌توان آن را با سایر روش‌های معمول انجام داد. تعداد زیادی از سازه‌های آبی مثل دکل‌ها و سکوهای حفاری نفت و خطوط لوله گاز به کمک تکنولوژی جوشکاری زیر آب ایجاد می‌شوند که گاهی اوقات به دلیل حوادثی مثل طوفان یا برخوردهای غیرقابل‌پیش‌بینی، آسیب‌دیده و نیاز به تعمیر دارند. اکثر مردم یک مفهوم کلی از این حرفه دارند، به این دلیل احتمالاً گیج‌کننده‌ترین مسئله جوشکاری در آب برای آن‌ها آمیزش آب و برق است درحالی‌که این رشته متفاوت از تمام چیزهایی است که در مدرسه آموخته‌اید. فراموش نکنید که بشر همیشه می‌تواند راه‌هایی برای دور زدن قوانین طبیعت پیدا کند!
جوشکاری زیر آب به جوشکاری‌ای که زیر آب و تحت فشار زیاد انجام می‌شود اشاره دارد ازاین‌رو جوشکار علاوه بر داشتن مهارت جوشکاری باید مهارت شنا و غواصی در آب را نیز آموزش ببیند. فرایند جوشکاری در آب به روش قوس الکتریکی انجام می‌شود یعنی به‌جای هوا، بخارآب یونیزه شده و عمل جوشکاری انجام می‌گیرد.

جوشکاری زیر آب به جوشکاری‌ای که زیر آب و تحت فشار زیاد انجام می‌شود اشاره دارد ازاین‌رو جوشکار علاوه بر داشتن مهارت جوشکاری باید مهارت شنا و غواصی در آب را نیز آموزش ببیند.

انواع روش‌های جوشکاری زیر آب

پروژه‌های جوشکاری در آب گاهی اوقات با شگفتی‌های زیادی همراه است. مدیران و مهندسان باید هر کدام از پروژه‌ها را به‌دقت ارزیابی کنند و تصمیم بگیرند که کدام روش مؤثرترین و ایمن‌ترین روش است. به‌طور کل جوشکاری زیر آب به دو دسته جوشکاری خشک و جوشکاری مرطوب تقسیم می‌شود.

غواصان تجاری در دوره‌های آموزش جوشکاری زیر آب هر دو نوع این جوشکاری را آموزش می‌بینند چراکه با توجه به شرایط، ضرورت و محیط پروژه باید از یکی از روش‌ها استفاده کنند. به‌طورکلی چندین عامل در تعیین روش جوشکاری مؤثر هستند ازجمله مهارت غواص، موقعیت و عمق، شرایط ایمنی، بودجه و مدت‌زمان پروژه. به‌طورکلی هر دو تکنیک شامل روش‌ها و فرایندهای متفاوتی است که در ادامه راجع به آن صحبت می‌کنیم.

1. جوشکاری مرطوب

زمانی که جوشکاری در محیط مرطوب و زیر آب انجام شود به آن جوشکاری مرطوب می‌گویند. در این روش جوشکار با پوشیدن تجهیزات غواصی به داخل آب شیرجه میزند و جوشکاری می‌کند. در جوشکاری مرطوب، جوشکار میله جوش، نگهدارنده الکترود، کابل‌های برق و سایر تجهیزات لازم را در تماس مستقیم با آب قرار می‌دهد؛ همه این لوازم جانبی ازجمله میله جوش ضدآب هستند. فقط منبع تغذیه روی سطح آب قرار گرفته و از طریق شیلنگ و کابل به تجهیزات جوشکاری متصل می‌شود.

در جوشکاری مرطوب عموماً از جوشکاری با قوس الکتریکی دستی (SMAW) استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که این الکترودها ضدآب هستند. جوشکاری قوسی با الکترود پوشش‌دار و جوشکاری اصطکاکی از دیگر روش‌های جوشکاری مرطوب به شمار می‌روند. جوشکاری مرطوب فقط برای اتصال و تعمیر فولادهای کم‌کربن استفاده می‌شود زیرا هیدروژن باعث ترک‌خوردگی در جوش می‌شود. اگرچه جوشکاری مرطوب را می‌توان سریع انجام داد و تنها روشی است که در مواقع ضروری از آن استفاده می‌شود اما عیب آن این است که چون زیر آب انجام می‌شود، آب باعث سرد شدن سریع جوش می‌شود، درنتیجه قطعه جوشکاری شده در اثر شدت سرد شدن، کیفیت خود را از دست داده و ممکن است تغییر شکل دهد یا ترک بخورد. یکپارچگی جوشکاری انجام‌شده در این روش را نیز نمی‌توان تضمین کرد زیرا هیچ وسیله‌ای برای بازرسی و اطمینان از آن وجود ندارد و فقط می‌توان به مهارت جوشکار و تکنیک اتخاذشده، اکتفا کرد. خطر عدم‌تشخیص عیوب جوشکاری از دیگر معایب این روش جوشکاری زیر آب به شمار می‌رود.

2. جوشکاری خشک

در این روش، جوشکاری درون آب و در محفظه‌ای مخصوص که روی محل جوشکاری قرار می‌گیرد، انجام می‌شود. جوشکاری خشک با عنوان جوشکاری هایپرباریک نیز شناخته می‌شود زیرا فرایند جوشکاری با فشار بالا و در یک محفظه مهروموم‌ شده که با مخلوطی از گازها (معمولاً هلیوم و اکسیژن) پر شده است، انجام می‌شود. اکثر فرایندهای جوشکاری مانند جوشکاری با قوس الکتریکی دستی (SMAW)، جوشکاری قوس هسته‌ای شار (FCAW)، جوشکاری قوسی گاز تنگستن (GTAW)، جوشکاری قوسی با گاز محافظ(GMAW)، جوشکاری قوس پلاسما (PAW) را می‌توان در محفظه هایپر انجام داد. با این حال معمولاً برای جوشکاری خشک از جوشکاری قوسی گاز تنگستن (GTAW) استفاده می‌شود. محفظه هایپر که مخصوص کار جوشکاری زیر آب ساخته شده است وارد آب می‌شود و با پمپاژ هوا درون آن محیط مناسب برای جوشکاری زیر آب فراهم می‌شود. فضای داخل محفظه با مخلوطی از گازها مثل هلیوم و اکسیژن پر می‌شود و از این طریق فشار داخل و خارج محفظه متعادل می‌شود.

در این روش جوشکاری زیر دریا، جوشکار در محیطی راحت مشغول کار است و از حیوانات خطرناک زیر آب و جریانات آبی در امان است. به دلیل عدم وجود آب برای رفع اتصال جوش، سرد شدن محل جوش به‌درستی انجام می‌شود و مشکلاتی مثل ترک‌خوردگی رخ نمی‌دهد، همچنین جوشکار دید خوبی نسبت به کار دارد. در این روش می‌توان با انجام تست مخرب جوش (NDT) عیوب جوشکاری را اصلاح کرد. کارکنان روی سطح آب می‌توانند کارهای جوشکار را زیر آب مشاهده کنند. به‌ طورکلی زمانی که کیفیت جوشکاری اولویت داشته و همچنین محل جوشکاری در عمق بیشتری قرار دار، اغلب از جوشکاری خشک استفاده می‌شود. با همۀ این تفاسیر جوشکاری خشک معایبی دارد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت به‌طور مثال ساخت اتاق‌های هایپر به برنامه‌ریزی و زمان نیاز دارد. این فرایند بسیار هزینه‌بر است زیرا اتاق‌ها برای هر موقعیتی منحصربه‌فرد هستند و نمی‌توان از آن‌ها مجدداً استفاده کرد. حقوق تجهیزات و پرسنل پشتیبانی‌ای که در سطح آب حاضر هستند زیاد است. با افزایش عمق، به ولتاژ بیشتری برای قوس الکتریکی نیاز است. در موارد اضطراری یا جاهایی که دسترسی به سازه‌ها و خطوط لوله زیر آب دشوار است نمی‌توان از این ‌روش استفاده کرد.

حتما بخوانید: اسنورکل شنا چیست

آموزش جوشکاری زیر آب

فرایند جوشکاری در زیر آب در حالی انجام می‌شود که جوشکار یا غواص عموماً مجبور است در محیط پرفشار غوطه‌ور بماند بنابراین با مجموعه‌ای از چالش‌ها همراه است. از آنجایی‌که تکنیک‌ها و تجهیزات اصلی جوشکاری زیر آب با جوشکاری معمولی یکی است بنابراین تفاوت چندانی بین آن‌ها وجود ندارد منتها به دلیل شرایط نامطلوب و خطرات جدایی‌ناپذیر مرتبط با این حرفه، یک جوشکار برای جوشکاری درون آب باید آموزش ببیند و تخصص و مهارت کافی در این رشته را کسب کند. علاوه بر این می‌بایست از استانداردها و نکات ایمنی حین کار مطلع باشد.

بگذارید با شما صادق باشم، اگر به این حرفه علاقه دارید باید برای کسب دانش و مهارت مرتبط با آن، سال‌ها آموزش ببینید و از یک مرکز غواصی معتبر گواهینامه دریافت کنید. آموزش جوشکاری زیر آب حداقل دو سال و نیم زمان می‌برد. درمجموع برای شروع و تمرین جوشکاری زیر دریا، به‌طور متوسط به 4 تا 6 سال زمان نیاز دارید. با این اوصاف مدت‌ زمان آموزش جوشکاری زیر آب به چند عامل بستگی دارد:

• اینکه قبلاً جوشکاری (بیرون آب) انجام داده‌اید یا خیر؟
• مراکز معتبر برای پذیرش و آموزش جوشکاری زیر آب را پیدا کنید.
• گواهینامه دریافت کرده و حین کار تجربه کسب کنید.

حتما بخوانید: آموزش غواصی صنعتی

حقوق جوشکاری زیر آب

اگرچه جوشکاری در آب با خطراتی همراه است با این وجود هنوز هم افرادی هستند که برای هیجان، چالش‌ها و حقوق عالی، این رشته را انتخاب می‌کنند. حقوق جوشکاری زیر آب حدوداً 55000 دلار است با این حال بسته به پروژه‌هایی که در دست اجرا دارید و تجربه شما، می‌تواند بین 28000 تا 85000 دلار متغیر باشد. برخی از جوشکاران حتی می‌توانند تا 300 هزار دلار درآمد داشته باشند. با این حال فراموش نکنید که اکثر جوشکاران دریایی در تمام طول سال کار نمی‌کنند و حتی گاهی ممکن است که 6 ماه طول بکشد تا درآمد سالیانه خود را دریافت کنند!

درآمد جوشکاری زیر آب در ایران

شغل جوشکاری زیر آب در ایران هم وجود دارد. عوامل متعددی مانند تجربه كاری فرد، محل اجرای پروژه و مقدار فاصله‌ای که تا ساحل دارد، روش‌های اجرای پروژه، محدوديت‌ زمانی انجام پروژه و تجهيزات جوشكاری در درآمد جوشکاری زیر آب در ایران تاثیر دارد.

حتما بخوانید: آموزش شنای کرال سینه

خطرات جوشکاری زیر آب

اگرچه از فناوری مشابه ای برای جوشکاری در خشکی و جوشکاری زیر آب استفاده می‌شود با این حال یک جوشکار برای جوشکاری در زیر آب باید بتواند در اعماق آب‌ها، تحت فشار زیاد، در شرایط نامطلوب و خطرات مرتبط با این حرفه کار کند، بنابراین رعایت نکات ایمنی در این رشته بسیار مهم است.

نداشتن دانش و آمادگی کافی یکی از اصلی‌ترین خطرات جوشکاری زیر آب است. اگرچه ممکن است حوادث متعددی مانند غرق شدن، افت فشار یا شوک الکتریکی رخ دهد اما اکثر غواصان جوشکار و خدمه آن‌ها دوره‌های آموزش جوشکاری زیر آب را گذرانده‌اند و می‌دانند که چگونه با خطرات ناشی از آن کنار بیایند، آن‌ها برای مقابله با این خطرات آماده هستند. زمانی که ایمنی در اولویت قرار گیرد حوادث به‌ندرت رخ می‌دهد و حتی در صورت وقوع حادثه غواصان می‌دانند که باید چه‌کار کنند. از آنجایی‌که این صنعت دائماً در حال پیشرفت است پروتکل‌های ایمنی همیشه به‌طور دقیق موردبررسی قرار می‌گیرند. با این وجود نمی‌توان خطرات مربوط به این رشته را نادیده گرفت. مهم‌ترین خطرات جوشکاری زیر آب عبارت‌اند از:

• یک جوشکار حرفه‌ای برای جوشکاری زیر آب ممکن است با مشکلاتی مثل افزایش فشار، کاهش دما (بسته به عمق)، کاهش توانایی دید، جریان قوی آب و همچنین کاهش کیفیت یا استحکام جوش‌ها، روبرو شود.
• آب رسانای خوب الکتریسیته است و جوشکار ممکن است در خطر شوک یا برق‌گرفتگی باشد.
• افت ناگهانی فشار یکی دیگر از خطراتی است که جوشکار را زیر آب تهدید می‌کند خصوصاً زمانی که بخواهد به‌سرعت به سطح آب بیاید.
• جوشکارانی که زمان بیشتری را زیر آب می‌گذرانند ممکن است به‌سرعت دمای بدن خود را از دست بدهند و با مشکلی به نام هیپوترمی مواجه شوند.
• عملکرد ریه‌ها، گوش‌ها و بینی به دلیل فشار زیاد زیر آب ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
• تجهیزات جوشکاری سنگین است و علاوه بر این ممکن است با سروصدا حین کار همراه باشد اگرچه معمولاً به‌عنوان عامل بازدارنده برای حمله کوسه‌ها عمل می‌کند.

حتما بخوانید: آسیب های ورزشی

کلام آخر اینکه اگر علاقه‌مند به کاوش زیر آب هستید، رشته و شغل جوشکاری زیر آب می‌تواند بهترین گزینه شغلی برای شما باشد. آموزش جوشکاری زیر آب در مراکز معتبر و دریافت گواهینامه، می‌تواند این حرفه را به یک گزینه شغلی بسیار سودآور برای شما تبدیل کند.