آسیب های ورزشی میتواند برای هرکسی، از ورزشکاران با تجربه گرفته تا مبتدیها و به ویژه کودکان اتفاق بیافتد. این آسیبها اغلب با استراحت یا داروهای ضد درد درمان میشوند اما ممکن است روند بهبودی برخی از آنها طولانیتر شود. اگر میخواهید در مورد آسیب های ورزشی و نکاتی برای جلوگیری از آن بدانید تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
آسیب های ورزشی چیست و چگونه ایجاد میشود؟
آسیب های ورزشی معمولا به دلیل گرم نکردن یا کشش نامناسب قبل از تمرین، عدم استفاده از وسایل محافظتی مناسب، تمرین نامناسب یا بیش از حد ایجاد میشود. اما منظور از آسیب های ورزشی چیست؟ به طور کل آسیب های ورزشی را میتوان به دو دسته آسیبهای حاد و مزمن تقسیم کرد. صدمات حاد عموماً ناشی از ضربه مستقیم به یک ناحیه در اثر زمین خوردن یا ضربه زدن، ایجاد میشوند. نمونههایی از صدمات حاد شامل کشیدگی، پیچخوردگی، شکستگی، جراحت یا بریدگی است. این آسیبها بهطور معمول قابل کنترل هستند و در خانه درمان میشوند. آسیبهای مزمن معمولاً در اثر صدمه و به دلیل تمرینات مکرر و به مرور زمان ایجاد میشوند. این آسیبها معمولاً در اثر یک آسیب حاد که اولین بار نادیده گرفته شدهاند، ایجاد میشوند. اگر مشکوک هستید که در حین ورزش و یا حتی در حین آموزش غواصی دچار آسیب شدهاید بهتر است وضعیت خود را زیر نظر داشته باشید و صورت لزوم به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
آسیب های ورزشی معمولاً به دلیل گرم نکردن یا کشش نامناسب قبل از تمرین، عدم استفاده از وسایل محافظتی مناسب، تمرین نامناسب یا بیشازحد ایجاد میشود.
انواع آسیب های ورزشی
چه ورزشکار حرفهای هستید و چه برای سرگرمی ورزش میکنید بهتر است با این حقیقت روبرو شوید که ورزش کردن ممکن است با آسیبهایی همراه شود. متداولترین آسیب های ورزشی عبارتاند از:
- کشیدگی
- رگ به رگ شدن یا پیچخوردگی
- آسیب های ورزشی زانو
- شکستگی
- دررفتگی
- آسیب های ورزشی ساق پا
- آسیب های ورزشی لگن و کمر
کشیدگی
کشیدگی یکی از شایعترین آسیب های ورزشی است که عموماً به دلیل کشش بیش از حد ماهیچهها و تاندونها رخ میدهد. زمانی که بافت، پاره یا کشیده شود فشار یا همان کشیدگی ایجاد میشود. همسترینگ، مفصل و کشاله ران، Acl و چهار سر ران، عمدهترین ماهیچههایی هستند که ممکن است در معرض کشیدگی قرار گیرند. خوشبختانه این کشیدگیها معمولاً جزئی است و ظرف مدت چند روز بهبود مییابد اما اگر دردتان شدید شد حتماً به پزشک مراجعه کنید.
رگ به رگ شدن یا پیچخوردگی
اغلب کشیدگی در ماهیچه باعث رگ به رگ شدن یا پیچخوردگی رباط ها میشود. پیچخوردگی اغلب در نتیجه فرود نامناسب پس از پریدن یا حرکات سریع ایجاد میشود. زمانی ماهیچهها دچار پیچخوردگی میشوند بهاحتمال زیاد تورم دردناک همراه با کبودی در ناحیه آسیبدیده را تجربه خواهید کرد. رایجترین نقطهای که در معرض رگ به رگ شدن قرار دارد مچ پا است که در آن 3 رباط در قسمت خارجی مچ ممکن است به دلیل فرود نامناسب پاره یا کشیده شوند. اگرچه در پیچ خوردگیهای خفیف نیازی به کمک فوری پزشک نیست اما در رگ به رگ شدنهای شدید ممکن است برای ترمیم رباط های پاره شده به جراحی نیاز باشد.
آسیب های ورزشی زانو
زانوها یکی از مهمترین مفاصل بدن هستند که بیشترین میزان فشار را تحمل میکنند. زانوهای شما زمان راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله یا حمل وسایل سنگین، چهار برابر وزن بدن را تحمل میکنند. البته زمانی که ورزش میکنید یا تمرینات سنگین انجام میدهید ممکن است این فشار برای بدن تکان دهندهتر باشد. علائم انواع آسیب های زانو ازجمله پیچخوردگی عبارتاند از درد، کبودی، ضعیف شدن، پریدن عضله، سفتی، سختی و کاهش دامنه حرکتی.
شکستگی
شکستگی یک ترک کامل یا جزئی در استخوان است که معمولاً در اثر ضربه شدید در ورزشهای پُر برخورد ایجاد میشود. شکستگیها بهاحتمال زیاد بعد از سقوط رخ میدهند و بعد از آن بلافاصله متوجه درد و تورم میشوید و احتمالاً نمیتوانید ناحیه آسیبدیده را حرکت دهید.
دررفتگی
در رفتگی زمانی اتفاق میافتد که مفصل از موقعیت طبیعی خود خارج شده و قادر به حرکت نباشد. شایعترین آسیب های ورزشی انگشتان و شانهها عموماً براثر در رفتگی ایجاد میشود. بعد از در رفتگی احتمالاً متوجه حرکت مفصل، تورم و حتی تغییر رنگ آن خواهید شد. در رفتگی بیشتر در ورزشهای پرتحرک و پر برخورد مثل فوتبال، ژیمناستیک، هاکی یا بسکتبال اتفاق میافتد. بعد از در رفتگی احتمالاً بیشتر در معرض آسیب مجدد در ناحیه یا کشیدگی و آسیب عصب اطراف مفاصل قرار میگیرید، بنابراین بهتر است روند بهبودی را جدی بگیرید.
آسیب های ورزشی ساق پا
اسپلینت ساق پا (shin splints) به آسیب در ناحیه ساق پا به ویژه استخوان آن اشاره دارد که در اثر التهاب ایجاد میشود. آسیب های ورزشی ساق پا بیشتر در دوندگان، فوتبالیستها و بسکتبالیستها که مجبور به شروع پرتحرک و دویدنهای طولانی هستند، رایج است. درد، حساسیت و جراحت از علائم واضح اسپلینت ساق پا است و حداقل با کشش و استراحت مناسب قابلدرمان است. اگر درد ادامه دار و شدید شد و استفاده از کیسه آب یخ و داروهای مسکن کمکی به شما نکرد حتماً به پزشک مراجعه کنید.
پارگی تاندون آشیل یکی دیگر از آسیب های ورزشی ساق پا است که پشت ساق پای فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. تاندون آشیل به شما اجازه میدهد که روی انگشتان پای خود بلند شوید، پای خود را به جلو بکشید و هنگام راه رفتن پاهایتان را کنار هم بگذارید. اساساً هر بار که راه میروید و پاهایتان را حرکت میدهید به آن تکیه میکنید. اگر تاندون آشیل بیش از حد کشیده شود، احتمال پارگی جزئی یا حتی کامل آن وجود دارد. زمانی که این اتفاق بیافتد شما یک درد شدید را در پشت ساق و مچ پا تجربه خواهید کرد که احتمالاً بر توانایی راه رفتن شما تأثیر میگذارد. اگر زمان آسیبدیدگی صدایی شبیه “POP” را شنیدهاید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
آسیب های ورزشی لگن و کمر
ستون فقرات شما نیز مانند زانوها ممکن است در معرض فشار ناشی از فعالیت ورزشی قرار گیرد و همین امر میتواند به آسیب های ورزشی لگن و کمر در ورزشکاران منجر شود. این آسیبها زمانی ایجاد میشوند که التهاب در اطراف مهرهها و ماهیچههای کمر تجمع مییابد و میتواند به دیسکهای بالا و پایین کمر آسیب برساند. عموماً گلف بازان و تنیسبازان به دلیل نحوه چرخش تنه در هنگام بازی، با مشکلات عصب سیاتیک روبرو میشوند. درد سیاتیک غالباً به دلیل فشردگی عصب ایجاد میشود و ممکن است با سوزن سوزن شدن یا بیحسی همراه شود. حدود 90 درصد از آسیبهای حاد کمر و لگن در کمتر از 3 ماه بهبود مییابد اما آسیبهای شدیدتر ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند. اگر درد به پاها منتقل شد یا درد بیشتر از 2 ماه ادامه داشت و یا متوجه هرگونه تغییر در اندامهای درونی یا تعادل خود شدهاید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
حتما بخوانید: درآمد غواصی صنعتی
چگونه از آسیب های ورزشی جلوگیری کنیم؟
ورزش کردن از جمله ورزش های آبی و همینطور سایر فعالیتهای بدنی مزایای زیادی برای سلامتی دارد که میتواند بدنتان را فعال نگه دارد و سلامت کلی شما را بهبود بخشد اگر چه ممکن است با ریسک و آسیب های ورزشی نیز همراه شود. خوشبختانه با رعایت نکات پیشگیری از آسیب های ورزشی میتوان شانس ایجاد آسیب را به مقدار زیادی کاهش داد. برخی از اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از آسیب های ورزشی عبارتاند از:
بهطور منظم ورزش کنید
برخلاف تصور عموم، اجتناب از ورزش به طور کلی میتواند خطر آسیب های ورزشی را افزایش دهد. فعالیت بدنی مداوم باعث افزایش عملکرد بدنتان حین ورزش میشود و شما را کمتر در معرض آسیبهای معمول قرار میدهد. البته اگر یک ورزشکار حرفهای هستید یا بهطور منظم ورزش میکنید ممکن است در معرض آسیبهای ناشی از فعالیت شدید قرار بگیرید. این نوع صدمات معمولاً ناشی از اشتباهات تمرینی است و زمانی رخ میدهد که فعالیت خاصی را برای مدت طولانی انجام دهید یا خطای تکنیکی داشته باشید.
گرم کردن
گرم کردن قبل از انجام هر نوع فعالیت بدنی ضروری است زیرا بدن شما را از حالت غیرفعال به وضعیت فعال برای ورزش آماده میکند. با این حال بسیاری از مردم این مرحله را نادیده میگیرند و بدون گرم کردن مناسب، تمرینات یا فعالیتهای ورزشی خود را ادامه میدهند. هدف از گرم کردن بدن قبل از هرگونه فعالیت ورزشی و سایر فعالیتهای مرتبط این است که خود را از نظر جسمانی برای فعالیتهای شدیدتر آماده کنید. با این کار، مفاصل شُل، جریان خون در ماهیچهها افزایش یافته و کارایی و انعطافپذیری عضلات بیشتر میشود و درنهایت خطر آسیب های ورزشی کاهش مییابد. علاوه بر این سرد کردن بعد از تمرین نیز به تنظیم جریان خون شما پس از یک جلسه فعالیت بدنی شدید کمک میکند. برای پیشگیری از آسیب های ورزشی خاص، حتماً قبل از تمرین با حرکات هوازی و کششی بدنتان را گرم کنید. فقط کشش بیش از حد نداشته باشید چرا که کشش بیش از حد ماهیچهها و رباط ها میتواند باعث پارگی قابل توجهی در آنها شود. به بیان ساده مفصل مجبور میشود از ظرفیت فیزیکی و محدوده طبیعی حرکتی خود فراتر رود. صدمات ناشی از کشش زیاد میتواند در هر نقطهای از بدن رخ دهد اما بیشتر در زانو، آرنج، گردن، انگشتان، مچ پا و شانهها رخ میدهد.
از وسایل یا تجهیزات ورزشی مناسب استفاده کنید
همانطور که میدانید اکثر ورزشها به وسایل و تجهیزات خاصی نیاز دارند مثلاً در تکواندو از ضربهگیر و کلاه برای محافظت از بدن و سر استفاده میشود. اگر به درستی از این تجهیزات استفاده نشود ممکن است ورزشکار دچار آسیب های ورزشی شود. پوشیدن لباس و کفش مناسب میتواند تا میزان زیادی در پیشگیری از آسیب های ورزشی مؤثر باشد.
ورزشهای متعدد و متقابل را انجام دهید
آسیبهای مکرر در ورزشهایی مانند تنیس، گلف و وزنهبرداری، که در آن حرکات مشابه بهطور مکرر انجام میشود، بسیار رایج است. تمرینهای متقابل یا انجام چند فعالیت ورزشی، بدن شما را به چالش میکشاند و ماهیچهها و تاندونهای مختلف را به کار میگیرد. همچنین با انجام فعالیتهای ورزشی متعدد فشار کمتری به بدن وارد میشود.
به اندازه کافی استراحت کنید
بدن برای ریکاوری به استراحت نیاز دارد. بهتر است حداقل 8 ساعت خواب شبانه داشته باشید اگر چه ممکن است ورزشکاران جوان به زمان بیشتری برای ریکاوری بدن نیاز داشته باشند بنابراین هر زمانی بدنتان احساس خستگی کرد استراحت کنید. ورزش بیش از حد نیز میتواند منجر به آسیب شود. اگر جلسات تمرینی شما سخت است بدنتان به زمان بیشتری برای ریکاوری نیاز دارد. تمرین بیش از حد میتواند باعث عضله سوزی و در نتیجه آسیب شود.
بدنتان را فراتر از محدودیتهایش قرار ندهید!
آیا میدانید اگر بلافاصله بعد از بهبود آسیبدیدگی ورزش کنید چه اتفاقی میافتد؟ اغلب دوباره آسیب میبینید. عموماً ورزشکاران به دلیل جبران روزهای از دست رفته در اثر آسیب، به خودشان فشار میآورند و بیش از حد تمرین میکنند. این مسئله باعث میشود مجدداً آسیب ببینند یا مشکل جدیدی برایشان ایجاد شود. بهتر است به بدن خود گوش دهید و آنچه برای بهبودی نیاز دارد انجام دهید.
حتما بخوانید: آسیب های ورزشی در شنا
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم به طور کامل توضیح دهیم آسیب ورزشی چیست اما باید بدانید چه ورزشکار حرفهای باشید و چه مبتدی همیشه در معرض آسیب های ورزشی قرار دارید. با این حال تنها با رعایت چند نکته ساده مانند استفاده از تجهیزات و تکنیکهای مناسب برای هر ورزش، میتوانید خطر ابتلا به آسیب های ورزشی را کاهش دهید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.